با تشدید فشارها در بخش روند عرضه مس، شرکت‌های تولیدکننده این فلز علاوه بر افزایش ظرفیت تولید، به دنبال حرکت به سمت تولید پایدار و استفاده از فناوری‌های دیجیتالی به منظور کاهش این فشارها هستند.
به گزارش پایگاه خبری فلزات‌نیوز و به نقل از پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» شرکت‌های تولیدکننده مس برای پر کردن شکاف ایجاد شده در روند عرضه این فلز و با توجه به چشم‌انداز مثبت حجم تقاضا برای فلز سرخ در بلندمدت، حجم سرمایه‌گذاری خود در بخش پروژه‌های اکتشافی و توسعه‌ای در صنعت فلز مذکور را در اولویت کاری خود قرار داده‌اند. همچنین، تولید پایدار و استفاده از روش منبع‌یابی مسئولانه در فهرست اولویت‌بندی شده شرکت‌های استخراج‌کننده قرار دارد. شرکت‌های فعال در صنعت مس در حال پذیرش اصول اجرایی مبتنی بر اقتصاد دورانی بوده و از فناوری‌های دیجیتالی برای ایجاد افزایش حاشیه سود خود در بلندمدت بهره می‌گیرند.
فلز سرخ از مهم‌ترین فلزات حیاتی در گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر به شمار می‌رود و به عنوان زیربنای اصلی بخش زیرساخت مدرن در نظر گرفته شده است. براساس تخمین‌های ارائه شده به منظور دستیابی به اهداف تعیین شده برای حرکت به سمت فرایند الکتریکی‌سازی بخش تولید در مقیاس جهانی، به حدود ۱۱۵ درصد مس بیشتر طی ۳۰ سال آینده نسبت به میزان استخراج فلز سرخ در طول تاریخ نیاز خواهد بود. از سوی دیگر، اهمیت استراتژیک مس در ساخت مراکز داده و سیستم‌های دفاعی مبتنی بر هوش مصنوعی در حال افزایش بوده و حجم تقاضا برای این فلز را به شدت در آینده افزایش میدهد.
بازار جهانی مس در حال حاضر در وضعیت عدم تعادل در روند عرضه و تقاضا قرار دارد و انتظار می‌رود که حجم کسری تولید این فلز پس از سال ۲۰۲۵ به دلیل افت قابل توجه حجم استخراج این فلز از معادن تشدید شود. در همین رابطه، شرکت‌های تولیدکننده و استخراج‌کننده مس تمرکز سرمایه‌گذاری خود را بر مناطق غنی از مس مانند منطقه آمریکای لاتین و توسعه فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و روش لیچینگ سولفید مس قرار داده‌اند تا ظرفیت تولید خود را افزایش دهند.
بر همین اساس، حجم هزینه‌کردها در بخش اکتشاف مس در سال ۲۰۲۴ به بالاترین میزان خود طی یک دهه گذشته رسید؛ البته بخش مذکور در حال حاضر به دلیل فقدان اکتشافات جدید، افزایش و طولانی‌تر شدن زمان توسعه پروژه‌های اکتشافی، کاهش عیار سنگ‌های معدنی و رشد قابل توجه عملیات اجرایی در آن با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند.
ناگفته نماند هم‌اکنون تمرکز شرکت‌های معدنی بر موضوع تولید پایدار معطوف شده است. از اهداف بلندپروازانه فرایند کربن‌زدایی گرفته تا پیشبرد نظارت بر صرفه‌جویی در مصرف آب و افزایش ایمنی نیروی کار در حالی از سوی شرکت‌های معدنی در دستور کار قرار گرفته است که این شرکتها همچنان برآورده کردن انتظارات ذی‌نفعان خود را مهم تلقی می‌کنند. شرکت‌های مذکور با بهره‌گیری از اصول اقتصاد دورانی و به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته، دستیابی به هدف‌گذاری بهبود نرخ بازیابی و بهینه‌سازی عملیاتی در بخش اکتشافات و تولید را دنبال می‌کنند.
از سوی دیگر، در حال حاضر بودجه اختصاص داده شده به بخش اکتشاف و توسعه پروژه‌های مس با تمرکز بر معادن قدیمی و شناخته شده به بالاترین میزان خود در بیش از یک دهه گذشته رسیده است. طبق برآوردهای ارائه شده، بودجه تخصیص یافته به بخش اکتشاف مس سالانه با ۲ درصد افزایش، به ۳٫۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ رسید که بالاترین رقم از سال ۲۰۱۳ تاکنون محسوب می‌شود.
در همین راستا، منطقه آمریکای لاتین حدود ۴۴ درصد از بودجه جهانی در بخش اکتشافات مس را به خود اختصاص میدهد و شیلی علی‌رغم کاهش ۶ درصدی بودجه تخصیصی سالانه، با ۲۰ درصد بالاترین سهم را در اختیار دارد. بودجه آرژانتین نیز در بخش مذکور تقریبا دو برابر شده و به ۲۰۰ میلیون دلار آمریکا رسیده است.
در قاره آمریکای شمالی، بودجه بخش اکتشاف فلز سرخ افزایش یافت؛ به طوری که بودجه ایالات متحده امریکا با بیش از دو برابر افزایش، به ۴۵۶ میلیون دلار آمریکا و کانادا با بیش از سه برابر رشد، به ۳۳۶ میلیون دلار طی ۱۰ سال گذشته رسیده است که نشان از افزایش تخصیص بودجه به بخش مذکور در کشورهای غربی دارد.
علی‌رغم افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در بخش مذکور، حجم ذخایر اکتشافی مس نسبتا پایینی به ثبت رسیده؛ به طوری که از سال ۲۰۱۹، تنها ۴٫۲ تن مس در چهار ذخایر معدنی یافت شده است. این چالش نشان میدهد که باید به به‌کارگیری نوآوری‌های مدرن و افزایش سرعت صدور مجوزهای مربوط به آغاز فعالیت‌های اکتشافی برای یافتن ذخایر جدید مس اهمیت بیشتری داده شود.
رفع چالش‌های این‌چنینی در شیلی، به یک اولویت کلیدی در صنعت مس این کشور تبدیل شده است. پس از معرفی لایحه حق بهره مالکانه در مجلس شیلی، کارگروهی ویژه، مناطق معدنی را که زمان صدور مجوز برای فعالیت در آنها بسیاری طولانی اعلام شده بود، شناسایی و نقشه راهی به منظور تسریع این فرایندها تهیه کردند. طبق لایحه به تصویب رسیده، دولت شیلی متعهد شده است که زمان صدور مجوزها را حدود ۳۰ درصد با هدف ایجاد یک محیط نظارتی منسجم‌تر و تسهیل توسعه به موقع پروژه کاهش دهد.
افزایش تمایل شرکت‌های فعال در صنعت مس به فرایند ادغام و اکتساب
در سال ۲۰۲۴، صنعت جهانی مس شاهد افزایش جزئی در تعداد فرایند ادغام و اکتساب ثبت شده میان شرکت‌های فعال در آن بود که رقم آن از ۳۶ معامله در سال ۲۰۲۳ به عدد ۳۸ رسید. با این حال، ارزش کل این معاملات ۳۴ درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ کاهش یافت و رقم ۷٫۷ میلیارد دلار اعلام شد. با این تفاسیر، فرایند ادغام و اکتساب همچنان نقش مهمی در توسعه بخش مس، به ویژه در مناطق غنی از ذخایر این فلز ایفا می‌کند؛ چراکه این شرکتها در مواجهه با معضل کاهش تعداد پروژه‌های اکتشافاتی جدید و در مقیاس بزرگ علی‌رغم دسترسی به بودجه‌های بسیار بالا، به دنبال افزایش ظرفیت تولید هستند.
در حال حاضر قاره آمریکا، به ویژه کشورهای شیلی، پرو و کانادا به قطبی کلیدی برای فرایند ادغام و اکتساب در صنعت مس تبدیل شده‌اند که ناشی از ذخایر معدنی غنی موجود در این کشورها است. در همین رابطه، اخیرا سه قرارداد بزرگ به ارزش مجموعا ۳٫۵ میلیارد دلار با هدف افزایش ظرفیت تولید مس، بهینه‌سازی زیرساخت‌های مشترک و افزایش بازدهی عملیاتی در بخش تولید فلز سرخ به امضا رسیده است. فروش ۱۰ درصد از سهام شرکت «Vale» به شرکت «Manara Minerals»، نشان از تغییر اولویت‌بندی پروژه‌های مس در مقیاس بزرگ با هدف رشد سرمایه‌گذاری و افزایش ظرفیت تولید دارد.
تشدید وضعیت بلاتکلیف اجرای قوانین و مقررات و تنش‌های ژئوپلیتیکی
آرژانتین قصد دارد از طریق اصلاحات سیاستی با هدف توسعه، صنعت مس خود را به یک بازیگر مهم در بازار جهانی فلز سرخ تبدیل کند. در همین راستا، دولت این کشور محدودیت‌های صادراتی قراضه‌های فلزی را لغو و طرحی را با عنوان طرح «Regime for Large Investments» با هدف جذب سرمایه‌گذاران خارجی در بخش صنعت مس معرفی کرده است که به واسطه آن، مشوق‌هایی مانند اختصاص اعتبارات مالیاتی ارائه شده تا دستیابی به ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن فلز سرخ تا سال ۲۰۳۰ محقق شود. دولت آرژانتین همچنین قصد دارد قوانین جدیدی مربوط به حفاظت از محیط زیست را به منظور تقویت رشد اقتصادی و تسهیل معاملات تجارت ارائه دهد.
در ایالات متحده آمریکا و کانادا نیز تغییراتی در سیاست‌گذاری‌های ابلاغی با هدف تسهیل روند تجاری و تقویت زنجیره تامین مس صورت گرفته است. در همین راستا، دولت ترامپ در نظر دارد با گسترش تعرفه‌های واردات، زنجیره‌های تامین حیاتی و تولید مواد معدنی حیاتی به ویژه مس را با هدف بومی‌سازی آن تقویت کند. با این حال، به نظر می‌رسد وضع تعرفه‌های پیشنهادی بر واردات کالاهای چینی و اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات مس از کانادا و مکزیک می‌تواند بر روند تجاری، قیمت‌گذاری و دسترسی به این فلز در بازار تاثیر بگذارد؛ البته این اتفاق به طور بالقوه ممکن است اعمال تعرفه‌های تلافی‌جویانه بر واردات کالاها را از سوی کشورهای دیگر به دنبال داشته باشد.
تسهیل فرایندهای صدور مجوز برای فعالیت‌های بخش معدن در ایالات متحده آمریکا که از طریق چندین سازمان مسئول انجام می‌شود، یکی از اقداماتی است که می‌تواند تاثیر مثبتی در توسعه ظرفیت داخلی بخش مذکور، به ویژه بخش مس داشته باشد. در همین رابطه، دولت ترامپ به دنبال صدور مجوز فعالیت در پروژه «Resolution Copper» واقع در ایالت آریزونا به عنوان بزرگ‌ترین معدن مس آمریکای شمالی با تولید سالانه ۵۰۰ هزار تن است.
ناگفته نماند که موضوع دسترسی به آب، نقش مهمی در توسعه پروژه‌های مس دارد؛ به طوری که احتمالا شرکت‌های فعال در صنعت مس با حدود ۴۰ درصد محدودیت دسترسی به آب تا سال ۲۰۳۰ مواجه خواهند بود. از همین رو این شرکتها تمام تلاش خود را در زمینه استفاده از نوآوری و همکاری با شرکت‌های تخصصی برای تضمین مدیریت پایدار آب و دسترسی به آن را به کار خواهند بست. شیلی یکی از کشورهایی است که تمرکز خود را بر روی رفع مشکل دسترسی به منابع آبی برای توسعه پروژه‌های مس قرار داده است.
با توجه به اینکه حدود ۹۳ درصد از معادن مس شیلی در مناطق خشک و بیابانی قرار دارد و پیش‌بینی می‌شود دسترسی به منابع آب در این مناطق تا سال ۲۰۶۰ حدود ۵۰ درصد کاهش را تجربه کند، بنابراین چنین اقدامی از سوی دولت شیلی برای حل مشکل کم‌آبی بسیار حائز اهمیت خواهد بود؛ البته اقدامات دیگری نظیر کاهش وابستگی به منابع آب‌های شیرین زیرزمینی در پروژه‌های مس شیلی مانند نصب دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن، دستگاه‌های تصفیه آب و صرفه‌جویی در مصرف آن در حال انجام است.
الکتریکی‌سازی بخش استخراج و تولید و استفاده از استراتژی‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در بخش مذکور، همچنان یکی از اولویت‌های اصلی شرکت‌های فعال در صنعت مس محسوب می‌شود.
فعالان بخش مس از به‌کارگیری روش‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای همگام با اجرای فرایند کربن‌زدایی در سطح جهانی استقبال کرده‌اند. با توجه به میزان مصرف بالای گازوئیل در ناوگان حمل‌و‌نقل که بیش از ۹۰ درصد از انتشار کربن تولید در گستره یک در بخش معادن را به خود اختصاص میدهد، شرکت‌های معدنی به طور فعالانه استفاده از روش‌های نوآورانه‌ای مانند فناوری تعویض باتری تخلیه شده با باتری شارژ شده برای کامیون‌های الکتریکی و لکوموتیو هیدروژنی به منظور کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و در عین حال بهبود بهره‌وری عملیاتی در بخش معدن را آغاز کرده‌اند.
عواملی که انعطاف‌پذیری روند معاملاتی در بازار مس را افزایش خواهند داد
ادغام بخش بازیافت با بخش معدن، یکی از راهکارهایی خواهد بود که راه دستیابی به اهداف اقتصاد چرخشی را هموار می‌کند. طبق آمارهای ارائه شده، مس یکی از بالاترین نرخ‌های بازیافت را در مقایسه با سایر فلزات در اختیار دارد؛ به طوری که سهم مس بازیافتی از کل عرضه مس در جهان، سالانه حدود ۳۲ درصد (۸٫۷ میلیون تن) در سال ۲۰۲۳ را به خود اختصاص داد.
به علاوه، مس تز پتانسیل قابل توجهی در میان سایر فلزات در بخش بازیافت زباله‌های الکترونیکی برخوردار بوده و طبق گزارش‌ها، سریع‌ترین روند رشد را در میان زباله‌های الکترونیکی سایر فلزات جهان با امکان بازیافت ۶۲ میلیون تن در سال به ثبت رسانده است. از سوی دیگر، به نظر می‌رسد شرکت‌های معدنی به طور فزاینده‌ای همکاری خود با شرکت‌های فناورمحور سبز به منظور استفاده از مس باکیفیت که از قراضه‌های الکترونیکی بازیافت شده تولید می‌شود را افزایش داده‌اند.
همچنین، تمایل شرکت‌های متقاضی فرآوری مجدد باطله‌های معدنی در بخش مس و اجرای سیستم‌های حلقه بسته در حال افزایش است که بر مبنای آن، از این طریق امکان استخراج منابع ارزشمند فلز سرخ برای این شرکتها فراهم شده و در عین حال، میزان پسماندهای تولیدی و انتشار گازهای گلخانه‌ای به حداقل ممکن خواهد رسید.
به عنوان مثال، در حال حاضر مرکز نوآوری مواد اولیه حیاتی در دانشکده معادن کلرادو تمام تمرکز خود را بر روی موضوع بهبود فرآوری، بازیافت مواد معدنی حیاتی و همچنین بازیافت فلزات ثانویه از طریق بازیافت قراضه‌های تولیدی و محصولاتی که عمر مفید آنها پایان یافته، قرار داده است.
استفاده از فناوری‌های مدرن؛ افزایش اکتشافات مس و رشد نرخ بازیابی آن
به نظر می‌رسد توسعه فرایند اکتشاف مس با استفاده از فناوری‌های دیجیتال پیشرفته، تکنیک‌های ژئوفیزیکی و جمع‌آوری داده‌ها با هدف کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و تسریع در فرایند مذکور آینده روشنی خواهد داشت. در همین رابطه، برخی از شرکتها از فناوری‌های هوش مصنوعی و ماهواره‌ای به منظور نقشه‌برداری سه بعدی از ذخایر معدنی تا عمق ۲.۵ کیلومتری استفاده می‌کنند. به‌کارگیری این فناوری‌های پیشرفته، محدودیت رویکردهای مورد استفاده در انجام تکنیک‌های ژئوفیزیکی به روش سنتی برای شناسایی ذخایر معدنی را رفع کرده است.
لازم به ذکر است که فرآوری مواد معدنی به کمک فناوری‌های پیشرفته، فرایند بازیافت را بهبود بخشیده و بهره‌وری تولید را افزایش میدهد. همچنین، استفاده از فناوری لیچینگ (سنگ‌شویی) در بازیابی فلزات از سنگ‌های معدنی کم‌عیار به شدت افزایش یافته است. علاوه‌براین، در حال حاضر شرکت‌های استخراج‌کننده مس از فرایند بیولیچینگ برای استخراج مس از سنگ معدن سولفید استفاده می‌کنند که به موجب آن، نرخ‌های بازیافت به رقم قابل توجه ۸۵ درصد رسیده و از این رو راه برای تولید مس پایدار با بازدهی بیشتر هموارتر شده است.
با توجه به اینکه سرعت گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر در سطح جهانی افزایش چشمگیری را تجربه کرده، شرکت‌های فعال در صنعت مس می‌توانند به دلیل تاثیر بسیار مثبت فلز سرخ در این گذار، زمینه لازم برای توسعه کسب‌وکار خود و تامین نیاز مصرف‌کنندگان را با تمرکز بر فرایند اکتشاف و استفاده از شیوه‌های پایدار فراهم کنند؛البته نباید از نقش بسیار مهم مس در صنایع مختلفی مانند خودروهای الکتریکی و زیرساخت، شبکه برق و… در گذار به انرژی‌های سبز غافل شد که انتظارات برای تامین نیاز مصرف‌کنندگان در این بخش‌ها را به شدت افزایش خواهد داد.
مولفه تولید پایدار، همچنان یکی از عوامل کلیدی در بخش معدن در نظر گرفته می‌شود و انعطاف‌پذیری این بخش به اجرای دقیق دستورالعمل‌های نظارتی، بهینه‌سازی مدیریت منابع و حفظ تعهد به عملیاتی‌سازی مولفه منبع‌یابی مسئولانه بستگی خواهد داشت.
در پایان می‌توان اعلام کرد که فعالان صنعت مس با به‌کارگیری رویکردهای آینده‌نگرانه و مبتنی بر اصول اقتصاد دورانی و به کمک فناوری‌های پیشرفته دیجیتالی، باید به گونه‌ای عمل کنند تا سرمایه‌گذاری‌ها در بخش اکتشاف و تولید این فلز به سمت استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر هدایت شود.
انتهای پیام//
ثبت دیدگاه